จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้กำหนดจัดงานประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ ประจำปี 2552 ระหว่างวันที่7-9 กุมภาพันธ์ 2552 เพื่อรำลึกถึงพระคุณของพระองค์สัมมาสัมพุทธเจ้า และส่งเสริมและอนุรักษ์ประเพณีซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของชาวนคร ณ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร
แห่ผ้าขึ้นธาตุ หมายถึง การแห่ผ้าผืนยาว(ผ้าพระบฏ)ไปบูชาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยการนำขึ้นห่มโอบล้อมรอบองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ณ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นประเพณีที่พุทธศาสนิกชนยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาเป็นเวลายาวนาน ด้วยความเชื่อและศรัทธาว่าการทำบุญและกราบไหว้บูชาที่ให้ได้กุศลจริง จะต้องปฏิบัติต่อพระพักตร์และให้ใกล้ชิดกับพระพุทธเจ้ามากที่สุด
ความเป็นมา ก่อนหน้าที่ชาวเมืองหงสาวดีซึ่ง มีผะขาวอริยพงษ์กับบริวารร้อยคนมาประสบเหตุเรืออับปางอยู่บนฝั่งเมืองปากพนังมีผู้รอดชีวิตเพียง ๑๐ คน พร้อมผ้าผืนยาวซึ่งเรียกว่า “ผ้าพระบฏ”ในช่องสมัยพระเจ้าศรีธรรมโศกราช ทรงปกครองนครศรีธรรมราช (ราว พ.ศ. ๑๗๗๓) นั้น ได้นำมาถวายพระเจ้าศรีธรรมโศกราช และได้ประกอบพิธีห่มองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ตั้งแต่บัดนั้นมาชาวนครศรีธรรมราชจึงได้บูชาพระบรมธาตุเจดีย์ด้วยผ้าพระบฏสืบต่อมา โดยนิยมห่มปีละ ๒ ครั้ง คือในวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือนสาม(วันมาฆบูชา)และวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือนหก (วันวิสาขบูชา)
ผ้าพระบฏพระราชทานผ้าพระบฏ ที่จัดว่าเป็นความภาคภูมิใจของชาวนครศรีธรรมราชอย่างยิ่ง ก็คือผ้าพระบฏพระราชทานจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อถวายเป็นพุทธบูชาเนื่องในงานประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ ประจำปี ๒๕๓๐ ในสมัยเรือตรีสุกรี รักษ์ศรีทอง เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช
และจังหวัดนครศรีธรรมราชได้นำผ้าพระบฏผืนดังกล่าวเป็นผ้าต้นขบวนในประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเป็นประจำทุกปี จวบจนปี พ.ศ. ๒๕๔๙ ในสมัยนายวิชม ทองสงค์ เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช เห็นว่าพระบฏผืนเดิมที่ใช้ติดต่อกันมายาวนาน ๑๙ ปี เกิดชำรุดจึงดำริ ให้สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด ประสานงานเพื่อขอพระราชทานผ้าพระบฏผืนใหม่แทนและทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระราชทานพระวโรกาสให้ผู้ว่าราชการจังหวัดและคณะเข้าเฝ้าเพื่อลงลายพระหัตถ์บน ผ้าพระบฏผืนใหม่ เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๒๙ เวลา ๑๕.๐๐ น. ณ ศาลาดุสิตดาลัย สวนจิตรลดา
และพระราชทานผ้าผืนดังกล่าวแก่พสกนิกรชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช อัญเชิญเป็นผ้าพระบฏต้นขบวนในงานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ ประจำปี ๒๕๕๐ เป็นต้นมา
แห่ผ้าขึ้นธาตุ หมายถึง การแห่ผ้าผืนยาว(ผ้าพระบฏ)ไปบูชาพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยการนำขึ้นห่มโอบล้อมรอบองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ณ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นประเพณีที่พุทธศาสนิกชนยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมาเป็นเวลายาวนาน ด้วยความเชื่อและศรัทธาว่าการทำบุญและกราบไหว้บูชาที่ให้ได้กุศลจริง จะต้องปฏิบัติต่อพระพักตร์และให้ใกล้ชิดกับพระพุทธเจ้ามากที่สุด
ความเป็นมา ก่อนหน้าที่ชาวเมืองหงสาวดีซึ่ง มีผะขาวอริยพงษ์กับบริวารร้อยคนมาประสบเหตุเรืออับปางอยู่บนฝั่งเมืองปากพนังมีผู้รอดชีวิตเพียง ๑๐ คน พร้อมผ้าผืนยาวซึ่งเรียกว่า “ผ้าพระบฏ”ในช่องสมัยพระเจ้าศรีธรรมโศกราช ทรงปกครองนครศรีธรรมราช (ราว พ.ศ. ๑๗๗๓) นั้น ได้นำมาถวายพระเจ้าศรีธรรมโศกราช และได้ประกอบพิธีห่มองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ตั้งแต่บัดนั้นมาชาวนครศรีธรรมราชจึงได้บูชาพระบรมธาตุเจดีย์ด้วยผ้าพระบฏสืบต่อมา โดยนิยมห่มปีละ ๒ ครั้ง คือในวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือนสาม(วันมาฆบูชา)และวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือนหก (วันวิสาขบูชา)
ผ้าพระบฏพระราชทานผ้าพระบฏ ที่จัดว่าเป็นความภาคภูมิใจของชาวนครศรีธรรมราชอย่างยิ่ง ก็คือผ้าพระบฏพระราชทานจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อถวายเป็นพุทธบูชาเนื่องในงานประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ ประจำปี ๒๕๓๐ ในสมัยเรือตรีสุกรี รักษ์ศรีทอง เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช
และจังหวัดนครศรีธรรมราชได้นำผ้าพระบฏผืนดังกล่าวเป็นผ้าต้นขบวนในประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุเป็นประจำทุกปี จวบจนปี พ.ศ. ๒๕๔๙ ในสมัยนายวิชม ทองสงค์ เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดนครศรีธรรมราช เห็นว่าพระบฏผืนเดิมที่ใช้ติดต่อกันมายาวนาน ๑๙ ปี เกิดชำรุดจึงดำริ ให้สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด ประสานงานเพื่อขอพระราชทานผ้าพระบฏผืนใหม่แทนและทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระราชทานพระวโรกาสให้ผู้ว่าราชการจังหวัดและคณะเข้าเฝ้าเพื่อลงลายพระหัตถ์บน ผ้าพระบฏผืนใหม่ เมื่อวันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๒๙ เวลา ๑๕.๐๐ น. ณ ศาลาดุสิตดาลัย สวนจิตรลดา
และพระราชทานผ้าผืนดังกล่าวแก่พสกนิกรชาวจังหวัดนครศรีธรรมราช อัญเชิญเป็นผ้าพระบฏต้นขบวนในงานประเพณีมาฆบูชาแห่ผ้าขึ้นธาตุ ประจำปี ๒๕๕๐ เป็นต้นมา
